Ở bài trước, chúng ta đã cùng nhau thảo luận về tâm lý thị trường chứng khoán cũng như những yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu tư. Khi giao dịch chứng khoán, chúng ta thường dễ rơi vào các bẫy tâm lý như: bẫy bầy đàn, bẫy nhiễu thông tin, bẫy định kiến…Vậy làm sao để thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán? Cùng tham khảo ngay những nội dung sau đây để có cách nhìn thấu đáo và làm chủ bản thân trong thị trường đầu tư nhé.
Bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán là gì?
Trước khi tìm hiểu về cách để thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán, chúng ta cần biết được các bẫy tâm lý mà nhà đầu tư thường gặp phải. Có thể nói, thị trường chứng khoán hiện nay đang rất sôi động. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ tự tin và kiến thức để trở thành một người đầu tư thông minh và thu về lợi nhuận. Đặc biệt là khi bẫy tâm lý ngày càng nhiều khiến nhà đầu tư không phân biệt được thông tin nào đúng, thông tin nào sai.
Các bẫy tâm lý phổ biến mà nhiều người hay mắc phải nhất có thể kể đến như:
- Bẫy bầy đàn
- Bẫy định kiến
- Bẫy nhiễu thông tin
- Bẫy quá khứ
- Bẫy nghiện giao dịch
Ngoài ra, nhà đầu tư còn mang rất nhiều tâm lý khác như tâm lý sợ thua lỗ, quá tự tin hay tư duy chắp vá… Việc mắc kẹt trong những bẫy tâm lý khiến nhà đầu tư thiếu tỉnh táo, luôn có cảm xúc tiêu cực với nguy cơ thua lỗ. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của bản thân và những người xung quanh. Do đó, bạn cần tìm cách thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán để nắm giữ quyền chủ động trong hành trình đầu tư.
Cách thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán
Dưới đây là 5 cách thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán hiệu quả nhất mà bất cứ ai cũng nên tham khảo:
Hiểu rõ bản thân để đầu tư chính xác
Khi đầu tư chứng khoán, có nhiều trường hợp bắt buộc bạn phải ra quyết định nhanh chóng, liên tục và chính xác. Và để làm được điều này, yêu cầu bạn phải xử lý thông tin, thiết lập mục tiêu và lên kế hoạch cụ thể…
Để đơn giản hơn, nhà đầu tư chứng khoán nên có một phương pháp/hệ thống đầu tư riêng để thực hiện các hành động theo chuỗi logic. Bên cạnh đó, hãy thiết kế thêm bộ nguyên tắc cho bản thân và tuân thủ nó. Điều này giúp nhà đầu tư nắm bắt cơ hội mà không bị FOMO theo hiệu ứng đám đông. Đây cũng là cách hạn chế những rủi ro và thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán.
Cần lưu ý rằng, mỗi người sẽ có một tính cách và mục tiêu tài chính riêng nên phương pháp đầu tư cũng không giống nhau. Do đó, bạn có thể tham khảo cách thức từ người khác nhưng không bắt chước hoàn toàn mà nên có sự quan sát, thử nghiệm để tìm được phương pháp phù hợp với mình.
Chấp nhận thua lỗ khi đầu tư và có kế hoạch dự trù
Dù kế hoạch có hoàn hảo tới đâu thì vẫn sẽ có những sự cố bất ngờ xảy ra đặc biệt là với thị trường chứng khoán luôn có sự biến động. Do đó, khi lập kế hoạch cụ thể, nhà đầu tư cần có bước dự trù rủi ro. Bởi khi xảy ra thua lỗ, thất bại, não bộ của con người sẽ tiết ra chất “cortisol” làm cho tâm lý không được bình tĩnh. Các ý kiến về thị trường chứng khoán lúc này sẽ bị bóp méo và bạn không đủ tỉnh táo để phân biệt đâu là thông tin bẫy.
Để hạn chế được điều này, ngay lúc đầu, chúng ta cần hiểu rằng rủi ro là một phần tất yếu. Điều quan trọng nhất đó là bản thân chấp nhận được rủi ro đó và những tổn thất đó. Mức tổn thất này chúng ta có thể chấp nhận cắt lỗ trong trường hợp thị trường đi ngược lại dự đoán.
Để thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán, nhà đầu tư cần thiết lập nguyên tắc để cho dù xảy ra điều gì thì cũng không bị cảm xúc cá nhân chi phối. Một lời khuyên cho bạn đó là trước khi đầu tư, hãy ước định một khoản tiền, % mức cắt lỗ có thể chấp nhận được. Điều này sẽ giúp chúng ta chủ động hơn và tránh rơi vào bẫy tâm lý trong chứng khoán.
Loại bỏ cảm xúc yêu thích hay ghét bỏ chủ quan
Tâm lý yêu thích hay ghét bỏ chủ quan là hai yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến quyết định đầu tư chứng khoán. Khi hành động theo cảm tính sẽ dễ mắc phải sai lầm và dễ gây ra thua lỗ. Ví dụ, nếu bạn không thích một sản phẩm nào đó của công ty A thì khi có tin đồn nào đó liên quan đến công ty này, bạn sẽ có xu hướng ghét bỏ toàn bộ sản phẩm khác thuộc về doanh nghiệp A.
Những cảm xúc này hoàn toàn chủ quan và đặc biệt không nên có khi quyết định đầu tư chứng khoán. Bởi nếu không có sự nhìn nhận tổng thể và xem xét các yếu tố khác thì bạn rất khó để thành công.
Một cách khác để thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán là hãy học cách quản lý cảm xúc cá nhân. Bởi thị trường chứng khoán luôn biến động, bạn sẽ thấy vui, hứng khởi khi giá tăng và rơi vào tuyệt vọng khi giá giảm. Do đó, nhận biết và làm quen với nó, đừng để rơi vào bẫy cảm xúc làm ảnh hưởng đến quyết định của mình.
Không đặt mục tiêu quá cao
Lời khuyên cho những ai mới chơi chứng khoán đó là không nên đặt mục tiêu quá cao. Bởi nếu bạn đặt lợi nhuận quá cao thì bắt buộc phải mua những mã cổ phiếu rủi ro nhiều hơn trong giai đoạn thị trường chứng khoán có biến động. Điều này cũng dẫn đến nguy cơ rủi ro càng lớn và làm cho nhà đầu tư thấy lo sợ. Do đó, hãy đặt lợi nhuận trong khả năng, thường là 15 – 20%/năm.
Nâng cao kiến thức đầu tư
Một kinh nghiệm hiệu quả để thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán đó là không ngừng học hỏi và nâng cao kiến thức. Bất cứ một công việc nào cũng yêu cầu bạn phải hiểu biết về nó đặc biệt là trong đầu tư chứng khoán.
Phân tích thị trường và cập nhật những tin tức mới nhất sẽ giúp chúng ta dự đoán được xu hướng giá cả của chứng khoán chính xác hơn. Bạn có thể củng cố kiến thức bằng cách đọc sách về đầu tư, tham khảo trên mạng hoặc học tập kinh nghiệm từ những người chơi lâu năm. Khi đã có đủ kiến thức, nhà đầu tư sẽ tránh khỏi bẫy tâm lý nhiễu thông tin đồng thời nhìn nhận được tình hình tốt hơn.
Lời kết
Tìm cách thoát bẫy tâm lý giao dịch trong chứng khoán là điều mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng cần biết. Bởi thị trường chứng khoán luôn biến động không ngừng, lên xuống thất thường. Người đầu tư sẽ dễ rơi vào các bẫy cảm xúc/bẫy tâm lý nếu không có đủ kiến thức và kinh nghiệm trước đó. Dù trong lĩnh vực nào, bạn cũng cần kiểm soát tốt tâm lý thì những phương pháp đầu tư mới hiệu quả. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ hữu ích đến bạn đọc và chúc cho bạn có nhiều giao dịch thành công.
